Các lỗi thường gặp trong quy trình sản xuất cơ khí và cách khắc phục

Trong quy trình sản xuất cơ khí, có nhiều loại lỗi có thể xảy ra, từ giai đoạn chuẩn bị nguyên liệu đến khâu gia công và kiểm tra sản phẩm. Dưới đây là một số lỗi thường gặp và cách khắc phục từng loại:

Lỗi sai kích thước và dung sai

Nguyên nhân:

• Nguyên nhân là do thiếu chính xác trong thiết kế hoặc lập trình: Nếu các thiết kế hoặc chương trình gia công không chính xác, có thể dẫn đến lỗi sai lệch kích thước. Để khắc phục, cần kiểm tra lại thiết kế và lập trình, đảm bảo rằng các thông số kích thước và hình dạng được xác định đúng.
• Nếu dao cắt không sắt hoặc đã mài mòn, sự áp lực không cân đối trong quá trình gia công có thể dẫn đến sai lệch kích thước. Bạn nên kiểm tra và bảo dưỡng định kỳ các công cụ cắt, thay thế khi cần thiết để đảm bảo chúng luôn trong tình trạng hoạt động tốt nhất.
• Sự rung lắc không kiểm soát được của máy móc: Sự rung lắc không kiểm soát được của máy móc có thể gây ra sai lệch kích thước. Đảm bảo máy móc hoạt động ổn định và không gây ra rung lắc không mong muốn.
• Từ những nguyên nhân trên sẽ dẫn đến hậu quả như sản phẩm không đáp ứng yêu cầu về kích thước, dẫn đến: Lắp ráp khó khăn hoặc không thể lắp ráp được, hoạt động của sản phẩm bị sai lệch, không chính xác, ảnh hưởng đến thẩm mỹ của sản phẩm và gây ra lãng phí vật liệu, tăng chi phí sản xuất.

Cách khắc phục:

• Đảm bảo hiệu chuẩn các dụng cụ đo thường xuyên, kiểm tra máy móc định kỳ và thay thế dao cắt khi cần thiết.
• Đào tạo nhân viên về cách sử dụng các thiết bị đo đúng cách và nắm rõ các tiêu chuẩn dung sai.

Lỗi bề mặt (Độ nhám không đạt yêu cầu)

Nguyên nhân:

• Lựa chọn sai công cụ cắt hoặc tốc độ cắt không phù hợp.
• Dầu bôi trơn hoặc làm mát không đủ, khiến bề mặt sản phẩm bị cháy hoặc có dấu vết của dao cắt.
• Tương tự như sai lệch kích thước như là dụng cụ cắt không phù hợp, dụng cụ cắt không phù hợp với hình dạng cần gia công, hoặc độ sắc bén không đảm bảo. Lực cắt không đều, lực cắt tác dụng lên phôi không đều, dẫn đến biến dạng. Nguyên nhân cũng có thể đến từ vật liệu gia công: vật liệu gia công có độ dẻo, độ đàn hồi cao, dễ bị biến dạng.

Cách khắc phục:

• Điều chỉnh tốc độ và công cụ cắt phù hợp với từng loại vật liệu.
• Đảm bảo hệ thống bôi trơn và làm mát hoạt động tốt trong suốt quá trình gia công.
• Sử dụng máy mài hoặc các phương pháp gia công tinh để đạt độ nhẵn bề mặt theo yêu cầu.
• Lựa chọn dụng cụ cắt phù hợp bạn nên chọn dụng cụ có hình dạng, kích thước và độ sắc bén phù hợp với yêu cầu gia công. Điều chỉnh lực cắt phù hợp với vật liệu gia công và hình dạng cần gia công. Chọn vật liệu có độ cứng, độ ổn định cao, ít bị biến dạng trong quá trình gia công.

Lỗi nứt hoặc rỗ bề mặt

Nguyên nhân:

• Ứng suất nội tại trong vật liệu do xử lý nhiệt không đúng cách.
• Gia công sai quy trình, đặc biệt là trong các quá trình như hàn hoặc đúc, làm vật liệu bị nứt hoặc rỗ khí.

Cách khắc phục:

• Kiểm tra và kiểm soát chặt chẽ quy trình xử lý nhiệt để giảm thiểu ứng suất trong vật liệu.
• Áp dụng phương pháp kiểm tra không phá hủy (NDT) như kiểm tra siêu âm hoặc kiểm tra từ tính để phát hiện các khuyết tật sớm.
• Thay đổi thiết kế nếu cần thiết để hạn chế các vùng chịu ứng suất cao hoặc bổ sung quy trình xử lý bổ sung để giảm căng thẳng nội tại.

Sai lệch hình dạng và vị trí của sản phẩm

Nguyên nhân:

• Độ chính xác của máy móc không đáp ứng được yêu cầu.
• Quá trình gá đặt sản phẩm không đúng cách, khiến sản phẩm bị biến dạng.

Cách khắc phục:

• Kiểm tra và điều chỉnh máy móc thường xuyên để đảm bảo độ chính xác khi gia công.
• Cải tiến quy trình gá đặt, sử dụng đồ gá chuyên dụng để đảm bảo sự chính xác trong từng bước.
• Sử dụng các thiết bị đo và kiểm tra kỹ thuật như máy đo CMM để kiểm tra hình dạng và vị trí của sản phẩm.

Lỗi vật liệu không đạt tiêu chuẩn

Nguyên nhân:

• Lựa chọn sai loại vật liệu, hoặc sử dụng vật liệu không đạt yêu cầu kỹ thuật.
• Nguyên liệu đầu vào chưa qua kiểm tra chất lượng.

Cách khắc phục:

• Thực hiện kiểm tra vật liệu đầu vào một cách nghiêm ngặt bằng cách kiểm tra hóa học, đo độ bền và kiểm tra vi cấu trúc.
• Thiết lập tiêu chuẩn chọn vật liệu cụ thể cho từng loại sản phẩm và luôn kiểm tra vật liệu trước khi đưa vào sản xuất.
• Sử dụng các nhà cung cấp đáng tin cậy và yêu cầu các giấy chứng nhận kiểm định chất lượng vật liệu.

Lỗi gia công do dao cắt mài mòn

Nguyên nhân:

• Dao cắt không được bảo dưỡng hoặc thay thế định kỳ, dẫn đến giảm độ chính xác trong gia công.
• Chọn sai dao cắt cho loại vật liệu và yêu cầu gia công, làm dao cắt bị mài mòn nhanh hơn.

Cách khắc phục:

• Lập kế hoạch bảo dưỡng và thay thế dao cắt định kỳ theo lịch trình.
• Sử dụng loại dao cắt phù hợp với từng loại vật liệu và gia công ở tốc độ cắt tối ưu để kéo dài tuổi thọ dao cắt.
• Đào tạo nhân viên về cách nhận diện và thay thế dao cắt khi phát hiện dấu hiệu mài mòn.

Lỗi biến dạng sản phẩm sau gia công

Nguyên nhân:

• Quá trình gia công không phù hợp, gây ra ứng suất dư trong vật liệu.
• Xử lý nhiệt hoặc gia công cơ khí không đạt chuẩn.

Cách khắc phục:

• Áp dụng xử lý nhiệt đúng cách sau gia công để giải phóng ứng suất dư trong vật liệu.
• Kiểm tra các thông số gia công như lực ép, nhiệt độ để tránh tình trạng biến dạng không mong muốn.
• Đưa sản phẩm vào xử lý nhiệt ổn định hình dáng sau khi gia công, đặc biệt là các chi tiết mỏng hoặc có cấu trúc phức tạp.

Những lỗi gia công cơ khí thường gặp

Nguồn điện

• Khi nguồn điện yếu không đủ năng lượng hay một số sự cố khác đôi khi có thể khiến màn hình trên máy gia công hay các bộ phận khác hoạt động không bình thường.
• Cách khắc phục: Bạn nên kiểm tra xem các đường dây điện có bị ngắt hay đủ điện áp cung cấp không, sau đó bạn kiểm tra các đầu ra/đầu phụ của máy có hoạt động bình thường không, để tốt nhất bạn nên nhờ việc kiểm tra cho một chuyên gia có kinh nghiệm.

Lỗi lập trình

• Lỗi lập trình thường là lỗi phổ biến đáng kể trong việc gia công cơ khí bởi vì tính chất công nghệ hay thiết bị tương đối phức tạp ở trong quy trình. Nguyên nhân có thể đến từ việc thiết lập không đúng, hạn chế kiến thức về các mã như G và M khác nhau hay các tham số dữ liệu không chính xác và bộ điều khiển cơ khí.
• Để khắc phục những lỗi về lập trình thì những người vận hành máy phải được đào tạo đầy đủ các kiến thức về lập trình khác nhau. Người vận hành máy phải được cung cấp các hướng dẫn sử dụng chi tiết từ chuyển động và đào tạo vận hành máy.

Lỗi hàn và đúc

Nguyên nhân:

• Quy trình hàn hoặc đúc không được kiểm soát chặt chẽ, dẫn đến các lỗi như rỗ khí, nứt, hoặc lớp hàn không đều.
• Chất lượng vật liệu hàn không tốt, không tương thích với vật liệu của sản phẩm.

Cách khắc phục:

• Thiết lập quy trình hàn và đúc chuẩn, tuân thủ các quy định về nhiệt độ, áp suất và tốc độ để tránh các lỗi phổ biến.
• Kiểm tra chất lượng vật liệu hàn và đúc, đảm bảo phù hợp với vật liệu sản phẩm.
• Áp dụng phương pháp kiểm tra không phá hủy (NDT) sau hàn và đúc để phát hiện lỗi sớm.

Lỗi sai lệch khi lắp ráp

Nguyên nhân:

• Sử dụng sai kích thước chi tiết hoặc sai thứ tự lắp ráp.
• Dung sai lắp ráp không đạt chuẩn, dẫn đến các lỗi về lắp ghép.

Cách khắc phục:

• Đảm bảo các chi tiết đạt dung sai lắp ráp theo thiết kế.
• Cải tiến quy trình lắp ráp, hướng dẫn nhân viên thực hiện đúng quy trình.
• Sử dụng dụng cụ và đồ gá chuyên dụng trong quá trình lắp ráp để đảm bảo sự chính xác và nhất quán.

Lỗi do thiết kế không phù hợp

Nguyên nhân:

• Thiết kế không tính đến các điều kiện làm việc thực tế hoặc yêu cầu quá khắt khe về kỹ thuật, dẫn đến sản phẩm dễ bị lỗi trong sản xuất hoặc không đạt yêu cầu sử dụng.

Cách khắc phục:

• Phân tích kỹ lưỡng các điều kiện sử dụng thực tế và tính toán hợp lý về thiết kế.
• Kiểm tra lại thiết kế và thử nghiệm các mẫu trước khi sản xuất hàng loạt.
• Thực hiện mô phỏng trên phần mềm và đánh giá kỹ thuật để đảm bảo thiết kế phù hợp với yêu cầu sản xuất và sử dụng.

Kiểm tra và khắc phục các lỗi này sẽ giúp đảm bảo chất lượng sản phẩm cơ khí, tiết kiệm chi phí và nâng cao hiệu quả sản xuất, góp phần duy trì uy tín và sự tin cậy từ phía khách hàng. 

Quy trình gia công cơ khí tại TNT tech