Trục then hoa là một loại trục có các rãnh (then) dọc theo chiều dài bề mặt trục, được thiết kế để lắp ghép với các chi tiết như bánh răng, bánh đà, khớp nối… giúp truyền mô-men xoắn mà vẫn cho phép chi tiết trượt dọc theo trục nếu cần. Trục then hoa thường được sử dụng trong các cơ cấu truyền động yêu cầu độ chính xác và khả năng chịu lực cao.
Trục then hoa là gì?
Trục then hoa là một loại trục cơ khí đặc biệt có các rãnh then đều đặn chạy dọc theo chiều dài trục, được thiết kế nhằm truyền mô-men xoắn giữa trục và các chi tiết gắn kết như bánh răng, bánh đà, khớp nối hay bánh ròng rọc mà vẫn cho phép các chi tiết có thể trượt dọc theo trục khi cần thiết. Các rãnh then hoa trên trục được gia công rất chính xác bằng phương pháp phay, chuốt, hoặc mài CNC, đảm bảo độ ăn khớp và khả năng chịu tải cao. Với chức năng vừa truyền lực xoắn lớn, vừa định vị chắc chắn chi tiết và cho phép di chuyển trục dọc linh hoạt, trục then hoa là lựa chọn tối ưu cho nhiều ứng dụng cơ khí đòi hỏi độ bền và hiệu suất cao. Ứng dụng của trục then hoa rất đa dạng, điển hình như trong hộp số ô tô và máy kéo, nơi nó truyền mô-men từ động cơ đến bánh răng truyền động; trong thiết bị cơ giới nặng như máy xúc, máy ủi để đảm bảo hoạt động ổn định giữa các cụm cơ cấu; trong hệ thống máy móc công nghiệp như máy CNC, máy nén khí, máy phát điện nhằm lắp ghép bánh đà và các chi tiết quay quan trọng; ngoài ra còn có mặt trong các máy công cụ như máy tiện, máy phay, máy bào, và trong các thiết bị thủy lực, thiết bị khai thác mỏ đòi hỏi độ bền và khả năng làm việc trong môi trường khắc nghiệt. Với độ chính xác cao, khả năng chịu tải lớn và độ tin cậy vượt trội, trục then hoa luôn là giải pháp truyền động không thể thiếu trong các ngành công nghiệp hiện đại.

Nhiệm vụ của trục then hoa
Trục then hoa có nhiệm vụ chính là:
- Truyền mô-men xoắn lớn từ trục đến các chi tiết gắn kết mà không làm trượt hoặc xoay lệch.
- Định vị chi tiết chính xác, tránh hiện tượng quay lệch, tăng độ ổn định cho toàn hệ thống cơ khí.
- Cho phép chuyển động tịnh tiến dọc theo trục (nếu thiết kế yêu cầu) mà vẫn đảm bảo truyền động xoay, phù hợp với các cơ cấu cần điều chỉnh vị trí.
- Tăng tuổi thọ truyền động nhờ phân bố đều lực trên nhiều rãnh then, giảm mài mòn tập trung.
Ứng dụng của trục then hoa
Ứng dụng của trục then hoa rất đa dạng, có thể kể đến:
- Ứng dụng trong hệ thống hộp số ô tô, máy kéo, xe tải để truyền mô-men từ động cơ tới bánh răng; trong thiết bị cơ giới nặng như máy xúc, máy ủi, xe nâng để truyền động
- Trong hệ thống vận hành; trong máy công nghiệp như máy CNC, máy tiện, máy phay, máy nén khí, máy phát điện nhằm kết nối trục chính với bánh đà hoặc bộ ly hợp;
- Trong các thiết bị thủy lực và khí nén để đảm bảo sự đồng bộ và bền bỉ của hệ thống; trong dây chuyền sản xuất tự động, robot công nghiệp, băng tải yêu cầu truyền động ổn định và chính xác;
- Trong thiết bị khai thác mỏ, máy nghiền, máy khoan đá cần chịu được tải trọng lớn và môi trường làm việc khắc nghiệt; trong ngành hàng hải dùng cho các trục chân vịt hoặc cơ cấu lái;
- Trong các hệ thống năng lượng tái tạo như tuabin gió và tuabin nước, trục then hoa cũng đóng vai trò quan trọng trong việc truyền lực từ cánh quạt tới bộ máy phát điện.
Tiêu chuẩn gia công trục then hoa
Tiêu chuẩn kỹ thuật của trục then hoa bao gồm các yêu cầu khắt khe về hình dáng, kích thước, độ chính xác và vật liệu chế tạo nhằm đảm bảo khả năng truyền động hiệu quả và độ bền lâu dài cho sản phẩm. Các trục then hoa thường được sản xuất theo các tiêu chuẩn quốc tế như DIN (Đức), ISO (Quốc tế), ANSI (Mỹ) hoặc JIS (Nhật Bản), trong đó quy định chi tiết về số lượng rãnh then, hình dạng rãnh (răng vuông, răng bán nguyệt, răng tròn), kích thước đường kính trục, đường kính vòng chia, chiều sâu rãnh, chiều dày răng và sai số lắp ghép cho phép với các tiêu chuẩn cụ thể như:

- Kích thước then hoa phải được xác định theo tiêu chuẩn, phù hợp với TCVN hoặc ISO tương ứng.
- Dung sai kích thước then hoa phải được chọn theo cấp chính xác quy định (thường từ IT6 đến IT11).
- Dung sai hình học: phải đảm bảo độ đồng tâm, độ vuông góc và độ thẳng của các rãnh then theo tiêu chuẩn quy định.
- Chọn hệ thống lắp ghép:
- Nếu sử dụng hệ thống lỗ cơ bản, then sẽ lắp với rãnh trục bằng các cấp dung sai như H9, N9.
- Nếu sử dụng hệ thống trục cơ bản, trục được gia công với dung sai h9.

Chọn miền dung sai cho rãnh then:
- Bề rộng then B có dung sai h9.
- Bề rộng rãnh then trên trục: chọn dung sai H9 hoặc N9.
- Bề rộng rãnh then trên bạc: chọn dung sai Js9 hoặc D10.
Độ nhám bề mặt:
- Bề mặt làm việc của then yêu cầu độ nhám bề mặt từ Ra 1,6 ÷ 3,2 µm.
Kiểm tra và nghiệm thu:
- Các kích thước thực tế phải nằm trong giới hạn dung sai quy định.
- Kiểm tra độ ăn khớp giữa then và rãnh then bằng dưỡng kiểm chuyên dụng.
Yêu cầu gia công bề mặt:
- Các bề mặt làm việc phải được gia công phay, mài hoặc chuốt để đảm bảo độ chính xác và độ nhẵn.
Chất lượng vật liệu:
- Then và trục phải làm bằng vật liệu phù hợp, có độ cứng cần thiết (ví dụ: thép C45 tôi và ram).
Quy trình gia công then hoa tại Cơ khí TNT Tech
Để đảm bảo then hoa đạt độ chính xác cao, khả năng chịu tải lớn và tuổi thọ lâu dài, quy trình gia công then hoa tiêu chuẩn gồm các bước cơ bản sau:
-
Bước 1: Chuẩn bị phôi trục
Lựa chọn vật liệu phù hợp như thép hợp kim 40Cr, 42CrMo4, SCM440, xử lý nhiệt sơ bộ nếu cần thiết để tăng độ bền cơ học. -
Bước 2: Gia công thô trục
Tiến hành tiện thô tạo đường kính ngoài tiêu chuẩn, đảm bảo độ thẳng và độ đồng tâm giữa các mặt lắp ghép. -
Bước 3: Gia công chính xác trục
Tiện tinh hoặc mài chính xác bề mặt trục đạt kích thước yêu cầu, kiểm soát sai số hình học như độ đảo, độ tròn và độ đồng tâm. -
Bước 4: Xác định và đánh dấu vị trí rãnh then hoa
Sử dụng thiết bị chuyên dụng để căn chỉnh chính xác vị trí, góc chia các rãnh theo đúng bản vẽ kỹ thuật. -
Bước 5: Gia công rãnh then hoa
Gia công rãnh then hoa bằng các phương pháp phay, chuốt, bào hoặc gia công CNC 5 trục tùy theo yêu cầu độ chính xác và năng suất.

-
Bước 6: Xử lý nhiệt bề mặt (nếu cần)
Thực hiện thấm carbon, tôi bề mặt hoặc nitriding nhằm nâng cao độ cứng, tăng khả năng chịu mài mòn cho then hoa. -
Bước 7: Gia công tinh và hoàn thiện
Tiến hành mài tinh các rãnh then hoặc mài tròn ngoài để đạt độ nhẵn bề mặt tiêu chuẩn Ra 0.8–1.6 μm. -
Bước 8: Kiểm tra chất lượng
Đo kiểm kích thước rãnh, độ đồng tâm, độ vuông góc bằng máy đo 3D, dưỡng kiểm chuyên dụng hoặc đồng hồ so độ chính xác cao. -
Bước 9: Đóng gói và bàn giao sản phẩm
Làm sạch bề mặt trục, bôi dầu chống gỉ và đóng gói an toàn trước khi bàn giao cho khách hàng.
Bạn đang cần tìm trục then hoa chất lượng, bền bỉ và chính xác cho dây chuyền sản xuất?
TNT Tech – Đơn vị hàng đầu trong gia công trục then hoa theo yêu cầu, cam kết mang đến giá trị vượt trội:
- Gia công trục then hoa nhanh chóng, đáp ứng tiến độ giao hàng trong thời gian ngắn nhất.
- Độ chính xác cao, dung sai nghiêm ngặt, đảm bảo hiệu quả truyền động tuyệt đối.
- Chất lượng vật liệu ưu việt, chịu mài mòn và tải trọng cao, tuổi thọ sản phẩm vượt trội.
- Quy trình sản xuất tiêu chuẩn ISO, kiểm tra nghiêm ngặt từ nguyên liệu đến thành phẩm.
- Chế độ bảo hành và hỗ trợ kỹ thuật sau bán hàng nhanh chóng, tận tâm, bảo vệ quyền lợi khách hàng.
- Hệ thống máy CNC, máy cắt then hoa, máy đo 3D hiện đại, đảm bảo từng chi tiết đạt chuẩn cao nhất.
- Với nhiều năm Kinh nghiệm trong gia công cơ khí chính xác, phục vụ đa dạng ngành công nghiệp.
- Đội ngũ kỹ sư, thợ cơ khí tay nghề cao, tư vấn thiết kế và gia công trục then hoa theo đúng nhu cầu thực tế.
Công ty gia công chi tiết máy uy tín:
Cơ khí chính xác TNT Tech là một trong những doanh nghiệp có kỹ năng gia công chi tiết máy chất lượng cao, giá thành hợp lý. Chúng tôi có thể sản xuất các linh kiện, chi tiết, thiết bị phụ tùng máy móc, gia công các sản phẩm phục vụ công nghiệp, các thiết bị y tế,… với chất lượng tốt, chi phí tối ưu nhất.
CÔNG TY CP THIẾT BỊ CÔNG NGHIỆP VÀ GIẢI PHÁP TỰ ĐỘNG HÓA TNT TECH
Văn phòng: Đội 11, xóm Chùa Đồng, Xã Dương Liễu, Hoài Đức, Hà Nội
Xưởng sản xuất: Số 16, ngõ 296, Cựu Quán, Đức Thượng, Hoài Đức, Hà Nội
Hotline: 0985 874 396 – Email: thanglv@tnttech.vn
